Η Ι Μεραρχία του ΔΣΕ - Ο Εμφύλιος Πόλεμος στη Θεσσαλία 1946-1950
Γεωργάς Βαγγέλης
Bookstars Εκδόσεις - Free Publishing


Τα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια, ο Εμφύλιος Πόλεμος έχει καταστεί θέμα ιδιαίτερα προσφιλές, τόσο στους ερευνητές όσο και στο αναγνωστικό κοινό. Οι ερευνητές έστρεψαν την προσοχή τους σε θέματα διεθνών σχέσεων, στρατιωτικής και κοινωνικής ιστορίας ή ασχολήθηκαν αποκλειστικά με τον Δημοκρατικό Στρα-
τό Ελλάδας (ΔΣΕ) στο σύνολο του, αποκαλύπτοντας τις καθαυτούς σκοτεινές πτυχές του.1 Λίγο όμως ασχολήθηκαν πέρα από το όλο και το γενικό με το τοπικό και το ειδικό, αν και την τελευταία περίοδο ο αριθμός των εργασιών «τοπικής ιστορίας» αυξάνεται.
Οι εργασίες με θέμα τον Εμφύλιο Πόλεμο συνήθως αναφέρονται στο σύνολο της χώρας, προσπαθώντας να δώσουν μία συνολική και συνθετική εικόνα, ενώ αυτές που ασχολούνται με μία συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή είναι περιορισμένες. Όσον αφορά αυτές που ασχολούνται με μία συγκεκριμένη στρατιωτική μονάδα
του ΔΣΕ είναι σχεδόν ανύπαρκτες.
Έτσι η έρευνα μιας περιοχής ή μιας μεγάλης μονάδας του ΔΣΕ που συνδέεται με εκείνη, στην περίπτωση αυτή της Θεσσαλίας και της Ι Μεραρχίας του ΔΣΕ, αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς προσφέρει περισσότερο χώρο για περιγραφή και ανάλυση, με βάση συγκεκριμένα ερωτήματα. Επίσης, προσφέρεται για σύγκριση με
τις εξελίξεις στις γειτονικές περιοχές της Θεσσαλίας αλλά και με
άλλες περιοχές της χώρας. Με την εστίαση του φακού σε κοντινότερη απόσταση μπορούν να αναδειχτούν καλύτερα οι συνθήκες που οδήγησαν σε μία κατάσταση –στην κλιμάκωση και στη γενικευμένη σύρραξη στην προκειμένη περίπτωση– και να τεθούν ερωτήματα που να αφορούν τα κίνητρα και τη συμπεριφορά των ανθρώπων που τάχθηκαν με τη μία ή την άλλη πλευρά. Επιπλέον
μπορεί να αναδειχτεί η οργάνωση, η σύνθεση, η στρατιωτική ζωή και οι δυνατότητες μιας στρατιωτικής μονάδας του ΔΣΕ που δραστηριοποιείται σε έναν περιορισμένο γεωγραφικό χώρο καθώς και η σύνδεση της με την κοινωνία.
Οι πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για την παρούσα εργασία είναι τα έγγραφα του ΔΣΕ που εντοπίζονται στα δημοσιευμένα Αρχεία Εμφυλίου Πολέμου 1944-1949 του Γενικού Επιτελείου Στρατού και της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού (1998), το Αρχείο του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), ο Τύπος της εποχής, προφορικές μαρτυρίες και
επιλεγμένα απομνημονεύματα μαχητών του ΔΣΕ που συμμετείχαν στα πολεμικά γεγονότα καθώς και η ευρύτερη βιβλιογραφία για τον Εμφύλιο Πόλεμο. Στο πρώτο κεφάλαιο καταγράφεται