Περιγραφή

Ο Δημήτριος Καμπούρογλου εξετάζει εδώ ψύχραιμα την ετυμολογία και τις μεταπλάσεις παλαιών και "παράδοξων" τοπωνυμίων της Ελλάδας (Μωργιάς/Πελοπόννησος, Λιδορίκι, Καρβασαράς/Αμφιλοχία, Φιλιατρά/Καλάβρυτα, Μιστράς, Γιαννιτσά, Κομπαρέα/Βαθύ της Ιθάκης) και ιδιαίτερα της Αττικής (Τρελλός/Υμηττός, Αλωπεκή/Αμπελόκηποι, Πατίσια, Βασιλικά/Καθήμια/Ακαδημία Πλάτωνος, Σωπόλια, Κολοκυθού). Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο συγγραφέας ανακαλύπτει ελληνική ρίζα στις λέξεις που οι ζηλωτές υποπτεύονται για εθνικά επικίνδυνες. Σκοπός του είναι να αποδείξει ότι "με το ν' ατυχήση μία χώρα εις το όνομά της δεν σημαίνει ότι έχασε και τον φυλετικό της χαρακτήρα". Με άλλα λόγια, ότι η γλωσσική ετερότητα δεν σημαίνει την απώλεια της ελληνικότητας του ελληνικού χώρου. Ο λόγιος συγγραφέας αντιτίθεται στην πρακτική που υιοθετήθηκε μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13 να μεταλλαχθούν τα "αλλόφυλα και κακόφωνα τοπωνύμια" της Ελλάδας επί το ελληνικώτερον ούτως, ώστε "επί της Ελληνικής γης δεν πρέπει να μείνη τίποτε μη Ελληνικόν". Ο Καμπούρογλου καταλήγει ότι πρέπει να εξακριβωθεί και να διαφυλαχθεί "ο ιστορικός λόγος πάσης τοπωνυμίας".